Wachtlijsten aanpakken, nu!
De wachtlijsten in de Jeugdzorg nemen toe. Jeugdhulpverleners slaan alarm en geven aan dat de huidige situatie schadelijk is voor ouders en kinderen. Daarom werken de samenwerkende gemeenten in Holland Rijnland in 2023 aan een integrale aanpak om de wachttijden terug te dringen.
Er zijn al langere tijd zorgelijke signalen. Ouders en kinderen geven aan lang te moeten wachten op de juiste jeugdhulp. Een van de grootste zorgaanbieders spreekt van onnodige escalaties en onherstelbare schade aan gezinsverhoudingen. De jeugdbeschermingsketen spreekt van code zwart omdat er ook voor kinderen die zich in een onveilige situatie bevinden, niet altijd direct adequate hulp te vinden is. Het onderwijs tenslotte kan kinderen niet binnen boord houden, omdat jeugdhulp niet snel beschikbaar is. Kortom, de hoogste tijd om hier wat aan te doen.
Integrale aanpak door vier deelopgaven
De samenwerkende gemeenten hebben de hulp ingeroepen van Andersson, Elffers Felix (AEF), van het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd (OZJ) vanuit het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) en van het Nederlands Jeugd Instituut (NJI). Er wordt gewerkt aan een plan met vier deelopgaven.
- Naar voren! De instroom is groot. Samen met verwijzers (Toegang, huisartsen/ praktijkondersteuners, gecertificeerde instellingen en het onderwijs) wordt onderzocht hoe deze instroom beperkt kan worden. Gedacht wordt aan het opzetten van pilots waarbij verwijzers van jeugdhulp via het ‘voorveld’ adequate hulp kan bieden, zodat de instroom in gespecialiseerde jeugdhulp afneemt. Ook de afschaling vanuit de gespecialiseerde jeugdhulp vormt een probleem. Zowel verwijzers als zorgaanbieders houden kinderen langer ‘vast’ dan wenselijk is: de zogenoemde ‘overbruggingszorg’. Mede hierdoor is de doorstroom binnen de jeugdhulp verstopt. Met kleinschalige pilots wordt in de komende jaren naar oplossingen gezocht.
- Kwetsbaar eerst! De minister van VWS heeft aangegeven dat kinderen met een jeugdbeschermingsmaatregel voorrang op hulp moeten krijgen, tenzij een ander kind urgenter hulp nodig heeft. Maar hoe stel je dat vast? Welk kind kan nog even wachten en welk kind juist niet? Samen met zorgaanbieders, verwijzers en experts wordt onderzocht wat er nodig is om de juiste urgentie te kunnen bepalen. Bovendien wordt een verkenning uitgevoerd binnen het huidige zorglandschap om in kaart te brengen waar de druk het grootst is. Met deze informatie wordt een werkwijze ontwikkeld en/of knelpunten binnen ons zorglandschap opgelost waardoor de meest (potentiële) kwetsbare kinderen en gezinnen snel hulp krijgen.
- Financieel stelsel. Onderzocht wordt hoe met financiële prikkels de doorstroom kan worden gestimuleerd. Bijvoorbeeld door het flexibiliseren van de budgetplafonds.
- Monitoring. Op dit moment bestaat er geen goed zicht op de wachttijden en wachtlijsten in de regio. Er wordt gewerkt aan een betere kwantitatieve informatievoorziening wat als sturingsinstrument kan worden gebruikt.
Samen met de genoemde experts en de uitvoeringsorganisaties gaat het Programmateam Jeugdhulp Holland Rijnland met deze opgaven aan de slag.
Voor meer informatie: Ageeth Rentrop, Programmamanager Jeugdhulp, a.rentrop@katwijk.nl